Viltstiften zijn er in veel verschillende kleuren. Je hebt rode en blauwe, maar ook paarse en mintgroene. Zo’n kleur is eigenlijk samengesteld uit verschillende kleurstoffen. Ontdek zelf met dit chromatografie proefje uit welke kleurstoffen bijvoorbeeld paars is samengesteld? Je mag natuurlijk ook voor een andere kleur kiezen.
Wat heb je nodig:
- viltstift
- wit koffiefilterzakje (het werkt niet goed met een bruine!)
- Iets om de tafel te beschermen zoals een placement, krant of tafelzeil
- (schrijf)potlood (geen kleurpotlood)
- glas
- pijpenrager
- touw/wol
- schaar
Wat moet je doen:
Stap 1: Kies een stift uit voor je experiment. (TIP: je verwacht het misschien niet, maar zwart en bruin geven een verrassend resultaat.)
Stap 2: Pak een koffiefilterzakje. Leg dat op een krant of tafelzeil, zodat de tafel goed beschermd is. Teken met je viltstift rondom over het hele zakje een dikke streep op ongeveer 2 cm afstand van de bodem van het zakje.
Stap 3: Schrijf op de bodem van het filterzakje met potlood de kleur van de stift die je gekozen hebt op. Dat is handig bij je onderzoek. Zo weet je welke kleur je oorspronkelijk hebt gebruikt en kun je ontdekken uit welke kleuren die kleur is samengesteld.
Stap 4: Vouw het koffiefilterzakje 1 keer dubbel. Het krijgt dan een kegelvorm.
Stap 5: Pak een glas en vul het met een klein laagje water. Zet je filterzakje met de punt van de ‘kegel’ in het water. De inkt mag het water niet raken.
Stap 6: Het water trekt nu langzaam in het koffiefilterzakje.
- Wat zie je gebeuren?
- Welke verschillende kleuren zie je verschijnen?
- Valt je nog meer op?
- Hoe denk je dat dit komt?
Stap 7: Als het water bovenaan de rand van het filterzakje is gekomen, haal je het zakje voorzichtig uit het glas en leg je het op een krant om te drogen.
Maak je eigen vlinder
Als je zin hebt, kun je na afloop van je experiment nog een mooie vlinder van het kleurige gedroogde koffiefilterzakje maken.
Wat ga je doen:
Stap 1: Vouw de pijpenrager dubbel en knip hem in het midden door.
Stap 2: Pak je gekleurde koffiefilterzakje en vouw het iedere keer vanaf de onderkant naar de bovenkant 1 centimeter om en om op (Harmonica vouwen)
Stap 3: Wikkel er een pijpenrager omheen om de gevouwen vlinder in elkaar te houden.
Stap 4: Buig de pijpenrager aan het uiteinde om tot voelsprieten.
Stap 5: Knoop er een touwtje omheen en hang de vlinder op.
Stap 6: Fladdert hij mooi?
Extra experimenteren
- Herhaal het proefje met andere kleuren viltstift.
- Probeer ook eens wat er gebeurt als je verschillende kleuren strepen boven elkaar tekent. Of als je allemaal verschillende kleuren stippen op het zakje tekent.
- Gebruik stiften van verschillende merken. Herhaal het experiment en vergelijk de resultaten. Gebruiken verschillende fabrikanten verschillende kleuren?
- Leg je waarnemingen vast met een fotoverslag of met een plaatje of grafiek en laat zien wat je ontdekt hebt.
- Maak een lijst met vragen die in je op kwamen tijdens je experimenten en probeer antwoorden te vinden.
- Je kunt nu ook nog meer vlinders maken. Welke hebben de mooiste kleuren?