Jammer hè, zo’n smeltend ijsje. In de winter smelt je ijsje minder snel dan bij warm weer. IJs en warmte gaan niet goed samen. Dat wist je vast wel. Zolang het maar koud genoeg blijft (onder de nul graden), smelt ijs niet. Maar er bestaan ook spullen en stofjes die er voor zorgen dat ijs minder snel smelt. Denk maar eens aan een koelbox. Kun jij nog meer stoffen en spullen bedenken die helpen om ijs minder snel te laten smelten en die dus voor goede koeling zorgen? Ontdek ze met deze proef
NB
Zorg er voor dat je genoeg ijsklontjes in de vriezer hebt ingevroren.
Wat heb je nodig?
- Eén leeg bakje en 9 bakjes met vulling
- Voor de vulling: watten, katoenen (zak)doekje, papieren zakdoekje, water, zout, maïzena, meel, bubbeltjes plastic en folie
- 10 ijsklontjes
Wat moet je doen?
- Doe in ieder van de bakjes een van de soorten vulling. Een bakje blijft leeg.
- Leg daarna in ieder bakje 1 ijsklontje. Ook in het lege bakje.
- Bedenk in welk bakje het ijs het snelst zal smelten.
- Zet de bakjes op volgorde van smelten naast elkaar op een koel plekje. Dus: in het eerste bakje smelt volgens jou het ijs het snelst, in het tweede net iets minder snel enz.
- Laat de bakjes rustig staan en om de 5 minuten of je al iets ziet gebeuren. Afhankelijk van de plek waar je ze hebt gezet, weet je na een half uur à 3 kwartier of je voorspelling goed was. Ben je verbaasd of had je het helemaal goed bedacht?
- Als je het leuk vindt, kun je zelf vast nog andere vullingen bedenken om verder te testen. Altijd handig als je weet hoe je spullen koel kunt houden.
Wat gebeurt er?
Een ijsblokje begint te smelten zodra het uit de vriezer wordt gehaald en in een warmere omgeving komt. Warmte uit de omgeving warmt het ijsblokje op, waardoor het smelt. Verschillende isolerende materialen kunnen dit proces vertragen: ze verkleinen de uitwisseling van warmte. Isolatie kan gebruikt worden om de warmte binnen te houden (zoals de isolatie van huizen in de winter), of juist om de warmte buiten te houden (zoals een thermoskan met een koud drankje of de dikke wanden van een koelkast).
Stilstaande lucht is een goede isolator: zij geeft warmte slecht door. Daarom bestaan veel isolatiematerialen voor een groot gedeelte uit lucht: denk aan de dubbele beglazing van isolerende ramen (met een laagje lucht tussen de twee lagen glas) of noppenfolie, maar ook schuim, wol of stro. Wat hebben jullie waargenomen? Bespreek tijdens jullie gesprek wat ze hebben gezien. Welke materialen werkten het beste? Waar smolt het ijsblokje het langzaamst? En waar smolt het ijsblokje juist snel? Welke resultaten hadden jullie verwacht en welke resultaten waren verassend?