Waar woonden de kinderen van wie de namen op het Joods Kindermonument in het Museon staan?
De Tweede Wereldoorlog maakte veel burgerslachtoffers in Den Haag, ook kinderen. Op 4 mei, Nationale Dodenherdenking, herdenken wij hen. In Museon staat een plaquette met 2061 namen van kinderen tussen vier maanden en twintig jaar oud, die in 1942 uit Den Haag zijn weggevoerd. Joodse, Roma en Sinti kinderen werden door de nazi's vermoord, alleen om wat zij waren. De tentoonstelling Kind in Oorlog toont hoe oorlog ingrijpt op het leven van kinderen. Maar tot de oorlog uitbrak, waren die 2061 slachtoffers heel gewone kinderen met heel gewone leventjes.
Open Joodse huizen
Het is moeilijk je daar een voorstelling van te maken, maar op 4 mei 2019 zijn de huizen te zien waar een paar van deze kinderen hebben gewoond. Bewoners van nu vertellen over hen. Het Van Ostadehofje in de Schilderswijk is in 1887 door Joodse weldoeners gebouwd om ‘minvermogenden’ aan betere huizen te helpen. Voor de Tweede Wereldoorlog leefden er, in tien van deze huisjes, 34 Joodse bewoners. Daar waren veertien kinderen bij van wie de naam op het kindermonument staat.
Familie Van Tijn
In de Jacob Catsstraat bijvoorbeeld woonde de familie Van Tijn met zes kinderen. Het oudste meisje heette Jette. Zij is 14 jaar geworden, maar zij werkte al als winkeljuffrouw. Haar jongste broertje heette Hartog. Hij is 4 jaar geworden. De drie oudere jongens zaten op de lagere school aan de Bezemstraat. Joodse kinderen moesten daarheen: zij mochten niet op ‘gewone’ scholen blijven. Er is een foto van de zesde klas, maar wij weten niet welk gezichtje hoort bij welke naam.
De opa en oma van deze kinderen woonden ook in het hofje. Al was het klein, de hele familie kon bij hen eten: zij hadden elf eetkamerstoelen. Dat weten we doordat er nog een lijst is van alle meubels die uit hun woning zijn gehaald.
4 mei
Op 4 mei 2019 tussen 11.00 en 15.00 uur vertelt de huidige bewoner over dit huisje. In het hofje zijn nog twee andere huisjes open voor bezoekers. Iedereen is welkom om te luisteren, mee te praten en te herdenken. Reserveer wel tijdig door een email te sturen naar ojhostadehof@gmail.com. Het aantal plaatsen is beperkt.
Er doen in Den Haag nog meer huizen en historische plaatsen mee met deze herdenkingen. Je vindt het hele programma op Open Joodse Huizen.
Tekst: Elise Friedmann
Meer informatie over het hofje en over het vroegere Joods Den Haag
